ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ: Ενημερωτικό δελτίο για τον κοkκύτη
Από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων
pelazkarabo@gmail.com - 8 Mαίου 2024, 4.57μμ
Ο κοκκύτης . eίναι μια εξαιρετικά μολυσματική βακτηριακή ασθένεια που αφορά την αναπνευστική οδό. Προκαλείται από ένα βακτήριο ( Bordetella pertussis ή Bordetella parapertussis ) που βρίσκεται στο στόμα, τη μύτη και το λαιμό ενός μολυσμένου ατόμου.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως 7 έως 10 ημέρες μετά τη μόλυνση, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστούν έως και 21 ημέρες αργότερα. Αρχικά, τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά ενός κοινού κρυολογήματος, όπως φτάρνισμα, καταρροή, χαμηλό πυρετό και ήπιο βήχα.
Μέσα σε δύο εβδομάδες, ο βήχας γίνεται πιο έντονος και χαρακτηρίζεται από επεισόδια πολυάριθμων γρήγορου βήχα, ακολουθούμενα από ένα λάλημα ή έντονο βήχα. Αυτά τα επεισόδια συχνά τελειώνουν με την αποβολή ενός παχύρρευστου, διαυγούς βλεννογόνου, που συχνά ακολουθείται από εμετό. Εμφανίζονται αρχικά τη νύχτα και στη συνέχεια γίνονται πιο συχνές κατά τη διάρκεια της ημέρας και μπορεί να επαναληφθούν για έναν έως δύο μήνες. Στα μικρά βρέφη το τυπικό «βουητό» μπορεί να μην αναπτυχθεί ποτέ και οι κρίσεις βήχα μπορεί να ακολουθούνται από σύντομες περιόδους που σταματά η αναπνοή.
Μετά από αυτή τη φάση, οι κρίσεις βήχα γίνονται λιγότερο συχνές και λιγότερο σοβαρές, και το βρέφος σταδιακά βελτιώνεται, αν και αυτό μπορεί να διαρκέσει έως και τρεις μήνες.
Οι έφηβοι, οι ενήλικες ή τα μερικώς ανοσοποιημένα παιδιά έχουν γενικά πιο ήπια ή άτυπα συμπτώματα, επομένως σε αυτές τις ομάδες, εκτός από τα πολύ μικρά βρέφη, ο κοκκύτης μπορεί να είναι πιο δύσκολο να διαγνωστεί.
Θεραπεία
Η υποστηρικτική φροντίδα μετά την εισαγωγή στο νοσοκομείο είναι ιδιαίτερα σημαντική για πολύ μικρά βρέφη ή μεγαλύτερα παιδιά με σοβαρή νόσο.
Η αντιβιοτική θεραπεία είναι η θεραπεία εκλογής για τον κοκκύτη. Ωστόσο, για να είναι αποτελεσματική, η θεραπεία πρέπει να ξεκινήσει νωρίς στην πορεία της νόσου, κατά προτίμηση εντός δύο εβδομάδων από την έναρξη. Η αντιβιοτική θεραπεία μπορεί να εξαλείψει τα βακτήρια από τη μύτη και το λαιμό και περιορίζει τον κίνδυνο μετάδοσής τους σε άλλους.
Επιπλοκές
Οι επιπλοκές του κοκκύτη περιλαμβάνουν πνευμονία, λοίμωξη του μέσου ωτός, απώλεια όρεξης, αφυδάτωση, επιληπτικές κρίσεις, εγκεφαλικές διαταραχές, κήλες, κατάγματα πλευρών, πρόπτωση ορθού, επεισόδια διακοπής της αναπνοής. Οι σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε θάνατο.
Οι θάνατοι που προκαλούνται από τον κοκκύτη είναι πιο συχνοί σε μικρά βρέφη, που πεθαίνουν από πνευμονία ή λόγω έλλειψης οξυγόνου που φτάνει στον εγκέφαλο. Οι θάνατοι καταγράφονται κάθε χρόνο στην Ευρώπη και συχνά είναι μεταξύ βρεφών που ήταν πολύ μικρά για να έχουν εμβολιαστεί πλήρως. Λιγότερο από ένα παιδί στα χίλια θα πεθάνει λόγω κοκκύτη, ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις ο κοκκύτης δεν αναγνωρίζεται ως αιτία θανάτου, επομένως είναι πιθανό ο κοκκύτης να ευθύνεται για μεγαλύτερο αριθμό θανάτων από αυτόν που έχει καταγραφεί στην πραγματικότητα. Σχεδόν όλοι οι θάνατοι που καταγράφονται στην Ευρώπη είναι σε βρέφη μικρότερα των τριών μηνών.
Πόσο συχνός είναι ο κοκκύτης στην ΕΕ;
Τα τελευταία στοιχεία για τον αριθμό των περιπτώσεων κοκκύτη που αναφέρθηκαν στην ΕΕ/ΕΟΧ βρίσκονται στον Άτλαντα Επιτήρησης Λοιμωδών Νοσημάτων του ECDC . Είναι δύσκολο να συγκριθεί η συχνότητα του κοκκύτη σε διάφορες χώρες, επειδή χρησιμοποιούνται διαφορετικές μεθοδολογίες για τη διάγνωση του κοκκύτη. Επίσης, ο βήχας που οφείλεται στον κοκκύτη συχνά δεν αναγνωρίζεται ως τέτοιος.
Τρόποι για να πιάσετε τον κοκκύτη
Ο κοκκύτης μεταδίδεται κυρίως με την εισπνοή σταγονιδίων από τη μύτη ή το λαιμό των μολυσμένων ατόμων. Ο κοκκύτης μπορεί ακόμη και να μεταδοθεί από ένα άτομο που έχει μόνο μια ήπια μορφή κοκκύτη ή από ένα άτομο που είναι ασυμπτωματικό. Συχνά, τα μεγαλύτερα αδέρφια και οι γονείς που μπορεί να φιλοξενούν τα βακτήρια φέρνουν την ασθένεια στο σπίτι και μολύνουν ένα βρέφος στο σπίτι.
Άτομα που κινδυνεύουν περισσότερο
Ο κοκκύτης μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός ενηλίκων και εφήβων που διαγιγνώσκονται με κοκκύτη. Επί του παρόντος, οι ηλικιακές ομάδες με τις περισσότερες διαγνώσεις κοκκύτη είναι τα βρέφη ηλικίας κάτω του ενός έτους και οι έφηβοι μεταξύ 10 και 20 ετών.
Όλοι όσοι δεν έχουν εμβολιαστεί κατά του κοκκύτη με τον συνιστώμενο αριθμό δόσεων εμβολίου διατρέχουν κίνδυνο, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Σε αντίθεση με ασθένειες όπως η ανεμοβλογιά (ανεμευλογιά) και η ιλαρά, είναι πιθανό να έχετε κοκκύτη περισσότερες από μία φορές στη διάρκεια της ζωής, επειδή τα αντισώματα που αναπτύσσονται μετά από μόλυνση ή ανοσοποίηση δεν διαρκούν στο χρόνο.
Πώς να αποτρέψετε τον κοκκύτη
Ο πιο σημαντικός τρόπος πρόληψης του κοκκύτη είναι ο πλήρης εμβολιασμός. Το εμβόλιο για τον κοκκύτη συνήθως χορηγείται σε συνδυασμό με διφθερίτιδα και τέτανο (συχνά σε συνδυασμό επίσης με πολιομυελίτιδα, Haemophilus influenzae και ηπατίτιδα Β). Μια αρχική σειρά τριών δόσεων εμβολίου DTaP (διφθερίτιδας, τετάνου, ακυτταρικού κοκκύτη) ή εμβολίου DTwP (διφθερίτιδας, τετάνου, ολοκυτταρικού κοκκύτη) χορηγείται συνήθως μεταξύ δύο και δώδεκα μηνών. Μια τρίτη/τέταρτη δόση συνιστάται σε ηλικία 11–24 μηνών και μια άλλη δόση μεταξύ τριών και έξι ετών.
Υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ των εθνικών προγραμμάτων ανοσοποίησης ως προς τον χρόνο αυτών των δόσεων. Ορισμένες χώρες συνιστούν ενισχυτικά για εφήβους, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή αμέσως μετά τον τοκετό. Τα προγράμματα εμβολίων στις χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ μπορούν να συγκριθούν χρησιμοποιώντας το Πρόγραμμα Εμβολίων του ECDC.
Τι να κάνετε εάν πιστεύετε ότι μπορεί να έχετε κοκκύτη ή εάν έχετε εκτεθεί σε κοκκύτη
Εάν νομίζετε ότι έχετε κοκκύτη, θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια και να ενημερώσετε την κλινική εκ των προτέρων για να αποφύγετε τη μόλυνση άλλων πελατών. Καλύψτε το στόμα και τη μύτη σας για να μειώσετε τον κίνδυνο εξάπλωσης της λοίμωξης σε άλλους.
Ένα άτομο με κοκκύτη μπορεί να είναι μολυσματικό για τέσσερις έως πέντε εβδομάδες από την έναρξη της ασθένειας. Η θεραπεία με προσαρμοσμένα αντιβιοτικά μπορεί να συντομεύσει τη μεταδοτική περίοδο και να περιορίσει τον κίνδυνο μόλυνσης σε άλλα άτομα. Τα άτομα που έχουν ή μπορεί να έχουν κοκκύτη θα πρέπει να μείνουν μακριά από μικρά παιδιά και βρέφη μέχρι να αντιμετωπιστούν σωστά. Η θεραπεία των ατόμων που βρίσκονται σε στενή επαφή με άτομα με κοκκύτη είναι επίσης σημαντικό μέρος της πρόληψης.
