Φυσικές καταστροφές σε Ελλάδα, Ιταλία, Σλοβενία, Αυστρία, και Γαλλία,το 2023: Εκθεση Γιώργου Αυτιά,σχετικά με απόφαση για ενίσχυση από το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ
Στις 8 Οκτωβρίου αναμένεται να συζητηθεί στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο,η έκθεση του ευρωβουλευτή ΓιώργουΑυτιά, σχετικά με το σχέδιο απόφασης για ενίσχυση της Ελλάδας και άλλων χωρών,που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές το 2023.
Πρόκειται. συγκεκριμένα για το σχέδιο απόφασης του Ευρωπαϊκού Κουβουκλίου και του Συμβουλίου,σχετικά με την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή ενίσχυσης προς την Ιταλία, τη Σλοβενία, την Αυστρία, την Ελλάδα και τη Γαλλία σε σχέση με έξι φυσικές καταστροφές που σημειώθηκαν το 2023
Η έκδοση απόφαση καλύπτει την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης -ΤΑΕΕ, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου (κανονισμός για το ΤΑΕΕ, για ποσό ύψους 1 028 541 689 EUR με σκοπό την παροχή ενίσχυσης στις χώρες που προαναφέρθηκαν
.Ελλάδα– μείζων καταστροφή: κυκλώνας
Από τις 4 έως τις 11 Σεπτεμβρίου 2023 η Ελλάδα επλήγη από τη μεσογειακή καταιγίδα «Daniel», η οποία προκάλεσε έντονες βροχοπτώσεις και είχε ως αποτέλεσμα πλημμύρες σε πολλές τοποθεσίες στην κεντρική Ελλάδα, ιδίως στην περιφέρεια της Θεσσαλίας.
Στη συνέχεια, η Ελλάδα υπόβαλε αίτηση για οικονομική ενίσχυση από το ΤΑΕΕ.
1)Στις 20 Νοεμβρίου 2023 η Ελλάδα υπ'οβαλε αίτηση για οικονομική ενίσχυση από το ΤΑΕΕ, με σκοπό τη χρηματοδότηση ενεργειών έκτακτης ανάγκης και ανάκαμψης λόγω των πλημμυρών του Σεπτεμβρίου του 2023.
2)Η Ελλάδα υπόβαλε αίτηση για ενίσχυση από το ΤΑΕΕ εντός της προθεσμίας των 12 εβδομάδων μετά την πρώτη ζημία που προκλήθηκε από την καταστροφή της 4ης Σεπτεμβρίου 2023. Η αίτηση περιέχει όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται βάσει του άρθρου 4 του κανονισμού για το ΤΑΕΕ.
3)Πρόκειται για φυσική καταστροφή και, επομένως, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ΤΑΕΕ.
4)Οι ελληνικές αρχές εκτιμούν ότι η συνολική άμεση ζημία που προκάλεσε η καταστροφή ανέρχεται σε 2,3 δισ. EUR. Το ποσό αυτό υπερβαίνει το κατώτατο όριο «μείζονος φυσικής καταστροφής» για την Ελλάδα που ισούται με το 0,6 % του οικείου ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος, δηλαδή 1,1 δισ. EUR το 2023. Κατά συνέπεια, η καταστροφή μπορεί να χαρακτηριστεί ως «μείζων φυσική καταστροφή» σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 2 του κανονισμού για το ΤΑΕΕ.
5)Ο
υπολογισμός του ποσού της οικονομικής ενίσχυσης από το ΤΑΕΕ
πραγματοποιείται με βάση τη συνολική άμεση ζημία. Η οικονομική ενίσχυση
μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για ουσιώδεις ενέργειες έκτακτης ανάγκης
και ανάκαμψης, όπως ορίζονται στο άρθρο 3 του κανονισμού για το ΤΑΕΕ.
6)Η Ελλάδα ζήτησε την πληρωμή προκαταβολής επί της αναμενόμενης ενίσχυσης σύμφωνα με το άρθρο 4α του κανονισμού για το ΤΑΕΕ. Με βάση την προκαταρκτική αξιολόγηση, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πληρούνταν οι προϋποθέσεις για την πληρωμή προκαταβολής από το ΤΑΕΕ. Ως εκ τούτου, χορηγήθηκε προκαταβολή ύψους 25 382 237 EUR με την εκτελεστική απόφαση C(2024) 505 της Επιτροπής της 23ης Ιανουαρίου 2024.
Η προκαταβολή καταβλήθηκε στην Ελλάδα στις 8 Φεβρουαρίου 2024.
7)Από τις 4 έως τις 11 Σεπτεμβρίου 2023 σημειώθηκε έντονο και εκτεταμένο υδρομετεωρολογικό συμβάν με μεγάλες και συνεχείς βροχοπτώσεις, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα καταστροφικές πλημμύρες σε πολλές τοποθεσίες της Κεντρικής Ελλάδας, ιδίως στην περιφέρεια της Θεσσαλίας. Το συνολικό σωρευτικό ύψος των βροχοπτώσεων που καταγράφηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του συμβάντος κυμαινόταν μεταξύ 400 και 1 000 mm στις πληγείσες περιοχές. Κατά τη διάρκεια του συμβάντος, το ύψος της βροχόπτωσης που σημειώθηκε στο μεγαλύτερο μέρος της περιφέρειας ήταν συγκρίσιμο με τη μέση ετήσια συνολική βροχόπτωση.
Οι καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις προκάλεσαν σημαντικές πλημμύρες στην Κεντρική Ελλάδα, κατακλύζοντας μεγάλες εκτάσεις. Οι πλημμύρες προκάλεσαν τεράστιες καταστροφές σε υποδομές, μετατρέποντας δρόμους σε ποτάμια, κατεδαφίζοντας κτίρια και γέφυρες και βυθίζοντας ολόκληρα χωριά στο νερό. Εκτός από τις εκτεταμένες οικονομικές ζημίες λόγω της καταστροφής υποδομών και των ζημιών τόσο σε δημόσια όσο και σε ιδιωτική περιουσία, 17 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.
8)Οι ελληνικές αρχές δεν ζήτησαν ενίσχυση μέσω του ΜΠΠΕ.
9)Η Ελλάδα εκτίμησε το κόστος των ενεργειών που είναι επιλέξιμες κατά το άρθρο 3 παράγραφος 2 του κανονισμού για το ΤΑΕΕ σε 1 941,0 εκατ. EUR, και το υπόβαλε κατανεμημένο ανά είδος ενέργειας. Το μεγαλύτερο μέρος του κόστους αφορά την αποκατάσταση της λειτουργίας των υποδομών και των εγκαταστάσεων στους τομείς της ενέργειας, των υδάτων, των λυμάτων, των επικοινωνιών, των μεταφορών και της εκπαίδευσης, ύψους 1 657,0 εκατ. EUR. Το δεύτερο μεγαλύτερο μέρος του κόστους των ενεργειών έκτακτης ανάγκης αφορά την εκκαθάριση των περιοχών που επλήγησαν από τις καταστροφές και ανέρχεται σε 230,6 εκατ. EUR. Το τρίτο μεγαλύτερο μέρος του κόστους αφορά προσωρινά μέτρα στέγασης και υπηρεσίες διάσωσης και ανέρχεται σε 42,8 εκατ. EUR. Το τέταρτο μεγαλύτερο μέρος του κόστους αφορά την εξασφάλιση των προληπτικών υποδομών και μέτρων για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και ανέρχεται σε 11,4 εκατ. EUR.
10)Η Ελλάδα έχει μεταφέρει στην εσωτερική της έννομη τάξη την οδηγία 2007/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με την κοινή υπουργική απόφαση ΚΥΑ 31822/1542/Ε130/2010 (ΦΕΚ Β ́1108/21.07.2010).
11)Κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης είχαν κινηθεί κατά της Ελλάδας δύο διαδικασίες επί παραβάσει σχετικά με την ενωσιακή νομοθεσία που αφορά τον χαρακτήρα της καταστροφής. Η διαδικασία INFR (2021) 2254 σχετικά με την επικαιροποίηση των χαρτών κινδύνων πλημμύρας και επικινδυνότητας πλημμύρας, όπως απαιτείται από την οδηγία 2007/60/ΕΚ, περατώθηκε στις 24 Απριλίου 2024. Η υπόθεση INFR(2022) 2191 παραπέμφθηκε στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 13 Μαρτίου 2024, επειδή η Ελλάδα δεν ολοκλήρωσε την αναθεώρηση των οικείων σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών, όπως απαιτείται βάσει της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα (οδηγία 2000/60/ΕΚ) και των σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας, όπως απαιτείται βάσει της οδηγίας για τις πλημμύρες (οδηγία 2007/60/ΕΚ).
12)Οι ελληνικές αρχές δεν ανέφεραν καμία ασφαλιστική κάλυψη για τις επιλέξιμες δαπάνες
Συμπέρασμα
Με βάση τις σχετικές εκτιμήσεις και έπειτα από αξιολόγηση των πληροφοριών που υποβλήθηκαν, η Επιτροπή συνάγει το συμπέρασμα ότι οι καταστροφές που αναφέρονται στις αιτήσεις που υποβλήθηκαν από την Ιταλία, τη Σλοβενία, την Αυστρία, την Ελλάδα και τη Γαλλία πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται στον κανονισμό για το ΤΑΕΕ όσον αφορά την κινητοποίησή του.
Τι προβλέπει η υπό έκδοση απόφασηΣτο πλαίσιο του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης, το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης κινητοποιείται ως εξής σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και σε πιστώσεις πληρωμών σχετικά με φυσικές καταστροφές:
α)στην Ιταλία χορηγείται ποσό ύψους 378 833 540 EUR σε σχέση με τις πλημμύρες που εκδηλώθηκαν στην περιφέρεια Emilia-Romagna τον Μάιο του 2023·
β)στη Σλοβενία χορηγείται ποσό ύψους 428 405 059 EUR σε σχέση με τις πλημμύρες του Αυγούστου του 2023·
γ)στην Αυστρία χορηγείται ποσό ύψους 5 199 245 EUR σε σχέση με τις πλημμύρες του Αυγούστου του 2023·
δ)στην Ελλάδα χορηγείται ποσό ύψους 101 528 949 EUR σε σχέση με τις πλημμύρες του Σεπτεμβρίου του 2023·
ε)στην Ιταλία χορηγείται ποσό ύψους 67 811 826 EUR σε σχέση με τις πλημμύρες που εκδηλώθηκαν στην Τοσκάνη τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2023·
στ)στη Γαλλία χορηγείται ποσό ύψους 46 763 069 EUR σε σχέση με τις πλημμύρες που εκδηλώθηκαν στην πρώην περιφέρεια Nord-Pas-de-Calais τον Νοέμβριο του 2023.
Η απόφαση θα αρχίσει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εφαρμόζεται από την/τις [ημερομηνία έκδοσής της
Μαρίνα Κουρμπέλα
