Προστατεύουμε τα ωραία,που έχουμε-Σίφνος, Σέριφος και Φολέγανδρος: Στα 7 πιο απειλούμενα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2024:

pelazkarabo@gmail.com - 27 Aπριλίου 2024,11.17μμ

Με αφορμή την τουριστική εκστρατεία του Πάσχα,αλλά και του επισπεύδοντος καλοκαιριού,να θυμήσουμε, πως έχουμε και πολλές θαλασσινές ομορφιές, που χρειάζονται τη φροντίδα μας για να πσρσμένουν.

Η ανακοίνωση της Europa Nostra

 Στις 17 Απριλίου η Europa Nostra ανακοίνωσε τη λίστα με τα  7 πιο απειλούμενα μνημεία και μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2024. 

Τα 7 πιο απειλούμενα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2024:

• Εργατικές κατοικίες ( courées ) στο Roubaix-Tourcoing, Γαλλία 
• Κυκλάδες, κυρίως Σίφνος, Σέριφος και Φολέγανδρος, Ελλάδα
• Εκκλησία του San Pietro σε Gessate, Μιλάνο, Ιταλία
• Συναγωγή της Σιένα, Ιταλία
• Εστία του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού στο Šabac της Σερβίας
• Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, Altınözü / Επαρχία Hatay, Τουρκία
• Σιδερένια Πύλη της Αντιόχειας, Επαρχία Antakya / Hatay, Türkiye
• Κυκλάδες, κυρίως Σίφνος, Σέριφος και Φολέγανδρος, Ελλάδα
• Πρόταση για Θέσπιση του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου για τον Τουρισμό για τη ρύθμιση και τη διαχείριση δραστηριοτήτων,  και  θέσπιση ενός δεσμευτικού Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδίου Νοτίου Αιγαίου. 
• Τι γράφεται για το αρχιπέλαγος των Κυκλάδων 
• Απλωμένο σε όλο το Αιγαίο Πέλαγος, το αρχιπέλαγος των Κυκλάδων περιλαμβάνει περίπου 220 νησιά, μεταξύ των οποίων η Δήλος βρίσκεται περήφανα ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Εκτός από την ιστορική σημασία του Αιγαίου, ένας συνδυασμός φυσικών στοιχείων και παραδοσιακής αρχιτεκτονικής καθορίζει το κυκλαδίτικο τοπίο. 
• Το ορεινό και τραχύ ανάγλυφο των νησιών συμβάλλει στον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους, προσφέροντας μαγευτική και γραφική θέα που καθορίζουν το τοπίο της περιοχής. 
• Ένα άλλο αξιοσημείωτο στοιχείο του κυκλαδίτικου τοπίου είναι η παρουσία γεωργικών εκτάσεων που φιλοξενούν μικρές αγροτικές κατοικίες και κατασκευές κοινής ωφέλειας όπως ανεμόμυλους ή αγροκτήματα. Στα περισσότερα νησιά υπάρχουν ξερολιθιές,
•  που επιτρέπουν την καλλιέργεια σε εδάφη με απότομες πλαγιές. Στον χαρακτήρα του συμβάλλουν και τα λιμάνια των Κυκλάδων. Σε ορισμένα νησιά το λιμάνι βρίσκεται στο κεντρικό χωριό ενώ σε άλλα ένας στενός δρόμος συνδέει και τα δύο μέρη.
• Οι Κυκλάδες, γνωστές για τη μοναδική τους γοητεία και τον πλούσιο πολιτισμό τους, βρίσκονται αντιμέτωπες με μια μυριάδα προκλήσεων που θέτει η έκρηξη της τουριστικής ανάπτυξης και η αχαλίνωτη κατασκευή. Παρά την κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης, αυτό συνεπάγεται μια σειρά από περιβαλλοντικά, πολιτιστικά και κοινωνικά ζητήματα, όπως η υποβάθμιση των φυσικών πόρων, η καταστροφή της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, η λειψυδρία, τα προβλήματα διαχείρισης αποβλήτων και οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες. Τα νησιά κινδυνεύουν να χάσουν τον εξαιρετικό και αυθεντικό τους χαρακτήρα καθώς η αυξανόμενη τουριστική κατασκευή απειλεί να επισκιάσει την εγγενή γοητεία τους.
• Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν οι μικρότεροι νησιωτικοί προορισμοί εντός των Κυκλάδων, που φέρουν το μεγαλύτερο βάρος του υπερτουρισμού. Η πίεση στις υποδομές και η κλιμακούμενη ζήτηση για καταλύματα παρουσιάζουν σημαντικές προκλήσεις. Η κραυγή για νέες κατασκευές πέρα ​​από τα όρια των οικισμών έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα, με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Αρχής να αποκαλύπτουν μια σταθερή αύξηση των νέων οικοδομικών αδειών από 916 το 2018 σε 1.280 το 2022. Τα κτισμένα τετραγωνικά μέτρα, κλιμακώνονται από 291.722 σε 2219 τ.μ. τ.μ το 2022, υπογραμμίζουν την εντατικοποίηση των κατασκευαστικών. δραστηριοτήτων.
• Την ανάδειξη των Κυκλάδων και ειδικότερα των νησιών Σίφνου, Σέριφου και Φολέγανδρου στο 7 πιο απειλούμενο πρόγραμμα 2024 έκανε η Ελληνική Εταιρεία – Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτιστικής Κληρονομιάς .
•  Ο υποψήφιος συνηγορεί υπέρ της λήψης στρατηγικών μέτρων με βάση την πολιτική για την αντιμετώπιση των πιεστικών ζητημάτων στις Κυκλάδες, προτείνοντας μια συνολική προσέγγιση για τη διασφάλιση της ακεραιότητας των νησιών. 
• Αμεσες προταιρεότητες
• Οι άμεσες προτεραιότητες περιλαμβάνουν τη θέσπιση του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου για τον Τουρισμό για τη ρύθμιση και τη διαχείριση δραστηριοτήτων, καθώς και τη θέσπιση ενός δεσμευτικού Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδίου Νοτίου Αιγαίου. 
• Η πρόταση υπογραμμίζει, επίσης την ανάγκη τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια να ορίζουν ζώνες βελτίωσης του τοπίου, να συνεργάζονται μεταξύ του Υπουργείου Τουρισμού και του Υπουργείου Περιβάλλοντος για τη σύγκλιση των πολιτικών και να δημιουργούν ειδικούς θεσμικούς κανονισμούς για την ενσωμάτωση της φέρουσας ικανότητας στον χωροταξικό σχεδιασμό. 
• Εστιάζοντας σε τρία νησιά των Κυκλάδων – τη Σίφνο, τη Σέριφο και τη Φολέγανδρο – ο υποψήφιος ξεκίνησε δράσεις με απήχηση. Οι προτάσεις που υποβάλλονται κατά τη διάρκεια δημόσιων διαβουλεύσεων αφορούν κρίσιμες πτυχές όπως η τοποθέτηση επενδύσεων στον τουρισμό, η υπερκατασκευή και η προστασία των φυσικών και γεωργικών περιοχών. Μιαεκστρατεία ευαισθητοποίησης, που ξεκίνησε το 2013, υποστηρίζει τη Φέρουσα Ικανότητα κάθε νησιού, με στόχο τη διατήρηση του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και την προώθηση βιώσιμων πρακτικών. Επιπλέον, το Πρόγραμμα Αειφόρο Αιγαίο, που ξεκίνησε το 2004, χρησιμεύει ως πλατφόρμα για δραστηριότητες ευαισθητοποίησης, διαβουλεύσεις για μοντέλα ανάπτυξης και παρεμβάσεις για τη διασφάλιση του βιώσιμου μέλλοντος των νησιών.
  Ο υποψήφιος οραματίζεται τη χρήση του Προγράμματος 7 πιο απειλούμενων για την ευαισθητοποίηση σχετικά με την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και τον επηρεασμό των κυβερνητικών πολιτικών για βελτιωμένο πολεοδομικό σχεδιασμό εντός των νησιών. Υποστηρικτές σε αυτή την εκστρατεία είναι οι δήμαρχοι τριών ιδιαίτερα πληγεισών νησιών: της Σερίφου, της Σίφνου και της Φολεγάνδρου 
• Η Συμβουλευτική Ομάδα δήλωσε: « Μέσω του Προγράμματος 7 πιο απειλούμενων, ο υποψήφιος στοχεύει στη διεθνή αναγνώριση της απειλής που τίθεται στον σημαντικό και ευαίσθητο κυκλαδικό χώρο, καθώς και στην προώθηση κοινών και επιτυχημένων πρακτικών για την προστασία αυτού του ευρωπαϊκού πολιτιστικού αγαθού. που ονομάζεται κυκλαδίτικο τοπίο .»
• 
  
• Το πρόγραμμα 7 πιο απειλούμενων

Συχνές Ερωτήσεις

Συγκεντρώσαμε μια λίστα με τις Συχνές Ερωτήσεις για τα 7 πιο απειλούμενα προγράμματα. Κάντε κλικ στις ερωτήσεις για να διαβάσετε τις απαντήσεις.

1) Ποιο είναι το 7 πιο απειλούμενο πρόγραμμα;

Το πρόγραμμα 7 πιο απειλούμενων που ξεκίνησε το 2013 είναι μια εκστρατεία της κοινωνίας των πολιτών για τη διάσωση της υπό εξαφάνιση κληρονομιάς της Ευρώπης. Ευαισθητοποιεί, προβαίνει σε ανεξάρτητες τεχνικές αξιολογήσεις, προτείνει συστάσεις για δράση και επιδιώκει να συγκεντρώσει υποστήριξη για τη διάσωση των επιλεγμένων τοποθεσιών που απειλούνται με εξαφάνιση. Το να είσαι στη λίστα των 7 πιο απειλούμενων με εξαφάνιση συχνά χρησιμεύει ως καταλύτης για δράση και ως κίνητρο για την κινητοποίηση της απαραίτητης δημόσιας ή ιδιωτικής υποστήριξης.

 

2) Ποιοι είναι οι κύριοι εταίροι του Προγράμματος 7 πιο απειλούμενων;

 

Το Πρόγραμμα 7 Πιο Κινδυνεύοντα διευθύνεται από  την Europa Nostra  – την Ευρωπαϊκή Φωνή της Κοινωνίας των Πολιτών που δεσμεύεται για την Πολιτιστική και Φυσική Κληρονομιά – σε συνεργασία με το  Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων . Έχει επίσης την υποστήριξη του  προγράμματος Creative Europe  της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως μέρος του δικτυακού έργου της Europa Nostra,  European Cultural Heritage Agora .

 

3) Πότε είναι η επόμενη έκδοση του Προγράμματος 7 πιο απειλούμενων;

 

Η πρόσκληση υποβολής υποψηφιοτήτων για το 7 πιο απειλούμενο πρόγραμμα 2025  θα ανοίξει τον Ιούνιο του 2024.

4) Ποιος μπορεί να υποβάλει υποψηφιότητες για τα 7 πιο απειλούμενα προγράμματα;

• Αντιπροσωπείες Χωρών, Μέλη και Συνεργαζόμενοι Οργανισμοί της Europa Nostra (δείτε την  πλήρη λίστα )
• Δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς βρίσκονται σε χώρες όπου η Europa Nostra δεν εκπροσωπείται ακόμη
• Οργανώσεις μέλη της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας Πολιτιστικής Κληρονομιάς
• Συνεργάτες του European Heritage Hub
• Μεμονωμένα μέλη της Europa Nostra
• 5) Μορούν ιδιόκτητες τοποθεσίες να προταθούν για το 7 πιο απειλούμενο πρόγραμμα;

Ναι, οι ιδιόκτητες τοποθεσίες μπορούν να προταθούν για το 7 πιο απειλούμενο πρόγραμμα. Στη φόρμα υποψηφιότητας, υπάρχει ένας ειδικός χώρος για να προσθέσετε τα στοιχεία του υποψηφίου και να υποδείξετε εάν ο ιδιοκτήτης έχει εγκρίνει την υποψηφιότητά σας ή όχι. Σε περίπτωση επιλογής της τοποθεσίας για το πρόγραμμά μας, η σχέση με τους κατόχους του ιστότοπου θα γίνεται ολοένα και πιο σημαντική για την ομάδα ειδικών μας για να αναλάβει την αξιολόγηση του ιστότοπου και τυχόν επακόλουθες ενέργειες.

6) Μπορεί η άυλη κληρονομιά να είναι υποψήφια για το 7 πιο απειλούμενο πρόγραμμα;

Ναι, η άυλη κληρονομιά συγκαταλέγεται στις τυπολογίες των απειλούμενων περιοχών/τόπων του προγράμματος. Συνολικά, η ανάδειξη ενός έργου για τη διατήρηση και την αξιοποίηση της υπό εξαφάνιση άυλης κληρονομιάς ή παραδοσιακών τεχνικών χειροτεχνίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε θετικά αποτελέσματα όσον αφορά την τοπική/ευρωπαϊκή ευαισθητοποίηση, την εκπαίδευση και τη μετάδοση της άυλης πρακτικής στις μελλοντικές γενιές. Το 2020, ένα έργο άυλης κληρονομιάς – η Τεχνολογία Παραδοσιακών Οίνου Karas από την Αρμενία – υποβλήθηκε στο πρόγραμμα.

7) Μπορεί να υποβληθεί εκ νέου μια υποψηφιότητα που υποβλήθηκε σε προηγούμενη έκδοση των 7 πιο απειλούμενων;

Ναι, μια υποψηφιότητα που δεν είχε επιλεγεί για προηγούμενη έκδοση του Προγράμματος 7 πιο απειλούμενων μπορεί να υποβληθεί εκ νέου. Η υποψηφιότητα μπορεί να υποβληθεί εκ νέου, ακόμη και αν ο ιστότοπος ή οι ιστότοποι είχαν προηγουμένως συμπεριληφθεί σε μια σύντομη λίστα. Η υποψηφιότητα θα πρέπει να ενημερωθεί, συμπεριλαμβανομένων των τελευταίων πληροφοριών και εξελίξεων, προκειμένου να υποβληθεί εκ νέου.

8) Πώς επιλέγονται και επιλέγονται οι τοποθεσίες;

Μια διεθνής συμβουλευτική ομάδα , η οποία αποτελείται από ειδικούς στην ιστορία, την αρχαιολογία, την αρχιτεκτονική, τη διατήρηση και τα οικονομικά, συνεδριάζει για να συζητήσει τις αιτήσεις και να περιγράψει τα πιο απειλούμενα μνημεία και τοποθεσίες. Η τελική λίστα των 7 τοποθεσιών επιλέγεται από το Διοικητικό Συμβούλιο της Europa Nostra .

9) Ποια είναι τα κριτήρια για την επιλογή των τοποθεσιών;

Η επιλογή γίνεται με βάση την εξαιρετική πολιτιστική σημασία και την πολιτιστική αξία καθενός από τους χώρους καθώς και με βάση τον σοβαρό κίνδυνο που αντιμετωπίζουν. Το επίπεδο δέσμευσης των τοπικών κοινοτήτων και η δέσμευση των φορέων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα για τη διάσωση αυτών των τόπων θεωρούνται κρίσιμες προστιθέμενες αξίες. Ένα άλλο κριτήριο επιλογής είναι η δυνατότητα αυτών των τοποθεσιών να λειτουργήσουν ως καταλύτης για βιώσιμη κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη καθώς και ως εργαλείο για την προώθηση της ειρήνης και του διαλόγου στις τοποθεσίες τους και στις ευρύτερες περιοχές τους.

10) Τι είδους βοήθεια και υποστήριξη παρέχεται στους επιλεγμένους ιστότοπους;

Ομάδες εμπειρογνωμόνων που εκπροσωπούν την Europa Nostra και το Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, μαζί με τους οργανισμούς που υπέδειξαν τις τοποθεσίες και άλλους εταίρους, θα αξιολογήσουν κάθε περίπτωση συλλέγοντας πληροφορίες και συναντώντας βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς. Αυτές οι διεπιστημονικές ομάδες θα παρέχουν συμβουλές ειδικών, θα εντοπίσουν πιθανές πηγές χρηματοδότησης και θα βοηθήσουν στην κινητοποίηση ευρείας υποστήριξης για τη διάσωση αυτών των ορόσημων πολιτιστικής κληρονομιάς. Στο τέλος της διαδικασίας αξιολόγησης, θα διατυπώσουν και θα κοινοποιήσουν ένα σύνολο συστάσεων για μελλοντική δράση.

11) Τι είναι το Grant Heritage Grant της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ);

Από την έκδοση του 2021, το Πρόγραμμα 7 Most Endangered περιλαμβάνει τη δυνατότητα οι 7 επιλεγμένες τοποθεσίες να είναι επιλέξιμες για επιχορήγηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για την κληρονομιά έως και 10.000 ευρώ για την έναρξη της υλοποίησης δράσεων, μελετών ή μέτρων βοήθειας για τους απειλούμενους ιστοσελίδα.

12) Σε τι αναφέρεται η "Ενημέρωση προόδου";

Για τις επιλεγμένες τοποθεσίες, υπάρχουν αναφορές και σε ορισμένες περιπτώσεις ακολουθούν «δελτία», στα οποία περιγράφεται η πρόοδος. Αυτό αναφέρεται στην πρόοδο των σχεδίων/δραστηριοτήτων που υλοποιούνται με βάση τις συστάσεις των εκθέσεων.
Οι τρέχουσες κατηγορίες είναι:
Καλή: υπάρχει καλή πρόοδος στην εφαρμογή ενός σχεδίου στον ιστότοπο.
Μερικώς ολοκληρωμένη: η συντήρηση έχει ξεκινήσει.
Εν μέρει αργή: σημειώνεται αργή πρόοδος στην εφαρμογή των συστάσεων.
Αργή: έχουν γίνει βήματα αλλά υπάρχει αργή πρόοδος.
Κακή: οι δυσκολίες παραμένουν.
Μη διαθέσιμο: προς το παρόν δεν υπάρχουν διαθέσιμες λεπτομερείς πληροφορίες.
Ασταθής: υπάρχει πολιτική αστάθεια
Καμία αποστολή: δεν πραγματοποιήθηκε αποστολή επί τόπου για λόγους ασφαλείας/πολιτικούς.

 13) Πόσες τοποθεσίες έχουν ειλεγεί για τους 7 πιο απειλούμενους από την κυκλοφορία του;

Το Πρόγραμμα 7 πιο απειλούμενων γιορτάζει φέτος τη 10η επέτειό του. Από την έναρξή του το 2013, έχουν επιλεγεί 56 απειλούμενα μνημεία και τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς από 31 χώρες σε όλη την Ευρώπη. Η πρώτη λίστα δημοσιεύτηκε το 2013, η δεύτερη λίστα το 2014, η τρίτη λίστα το 2016, η τέταρτη λίστα το 2018, η πέμπτη λίστα το 2020, η έκτη λίστα το 2021, η έβδομη λίστα το 2022 και η όγδοη λίστα  το 2023.

Επιπλέον, το 2016, η  λιμνοθάλασσα της Βενετίας στην Ιταλία ανακηρύχθηκε ως η πιο απειλούμενη περιοχή πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη. και το 2022, το Διοικητικό Συμβούλιο της Europa Nostra ανακήρυξε την  πλούσια και ποικιλόμορφη κληρονομιά στην Ουκρανία  ως την πιο απειλούμενη κληρονομιά σε ολόκληρη την Ευρώπη.