Εγκριση τύπου του συστήματος αυτοματοποιημένης οδήγησης (ADS) πλήρως

Εκδόθηκε ο κανονισμός

pelazkarabo@gmail.com - 29 Αυγούστου 2022, 8.07πμ

Δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ,στις 26 Αυγούστου και αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του ο κανονισμός για τη θέσπιση κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) 2019/2144 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με ενιαίες διαδικασίες και τεχνικές προδιαγραφές για την έγκριση τύπου του συστήματος αυτοματοποιημένης οδήγησης (ADS) πλήρως αυτοματοποιημένων οχημάτων

Οπως προβλέπεται στα 4 άρθρα του, ο  κανονισμός εφαρμόζεται στην έγκριση τύπου πλήρως αυτοματοποιημένων οχημάτων των κατηγοριών Μ και Ν, όσον αφορά το σύστημα αυτοματοποιημένης οδήγησης, για τις ακόλουθες περιπτώσεις χρήσης:

α)	Πλήρως αυτοματοποιημένα οχήματα, συμπεριλαμβανομένων των οχημάτων διπλού τρόπου λειτουργίας, που σχεδιάζονται και κατασκευάζονται για τη μεταφορά επιβατών ή εμπορευμάτων σε προκαθορισμένη περιοχή.

β)	Από κεντρικό κόμβο σε κεντρικό κόμβο: πλήρως αυτοματοποιημένα οχήματα, συμπεριλαμβανομένων των οχημάτων διπλού τρόπου λειτουργίας, που σχεδιάζονται και κατασκευάζονται για τη μεταφορά επιβατών ή εμπορευμάτων σε προκαθορισμένη διαδρομή με σταθερά σημεία εκκίνησης και τέλους διαδρομής.

γ)

«Αυτοματοποιημένη υπηρεσία στάθμευσης οχημάτων»: οχήματα διπλού τρόπου λειτουργίας με λειτουργία πλήρως αυτοματοποιημένης οδήγησης για εφαρμογές στάθμευσης εντός προκαθορισμένων εγκαταστάσεων στάθμευσης. Το σύστημα μπορεί να χρησιμοποιεί ή όχι εξωτερική υποδομή (π.χ. δείκτες εντοπισμού θέσης, αισθητήρες αντίληψης κ.λπ.) της εγκατάστασης στάθμευσης για την εκτέλεση του καθήκοντος δυναμικής οδήγησης.

Ο κατασκευαστής μπορεί να υποβάλει αίτηση για την επιμέρους έγκριση ή την έγκριση τύπου βάσει του παρόντος κανονισμού του συστήματος αυτοματοποιημένης οδήγησης των οχημάτων που ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858, υπό την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω οχήματα πληρούν τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Επιπλέον των ορισμών του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858 και του κανονισμού (ΕΕ) 2019/2144, για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1)	«σύστημα αυτοματοποιημένης οδήγησης» (ADS): το υλισμικό και το λογισμικό τα οποία είναι συλλογικά ικανά να εκτελούν ολόκληρο το καθήκον δυναμικής οδήγησης (DDT) σε σταθερή βάση, σε συγκεκριμένο πεδίο λειτουργικού σχεδιασμού (ODD).

2)	«λειτουργικό στοιχείο ADS»: εφαρμογή υλισμικού και λογισμικού ADS που έχει σχεδιαστεί για συγκεκριμένη χρήση σε πεδίο λειτουργικού σχεδιασμού (ODD).

3)	«λειτουργία ADS»: εφαρμογή υλισμικού και λογισμικού ADS που έχει σχεδιαστεί για να εκτελεί συγκεκριμένο τμήμα του DDT.

4)

«καθήκον δυναμικής οδήγησης (DDT)»: όλες οι επιχειρησιακές λειτουργίες σε πραγματικό χρόνο και οι τακτικές λειτουργίες που απαιτούνται για τη λειτουργία του οχήματος, εξαιρουμένων των στρατηγικών λειτουργιών, όπως ο προγραμματισμός διαδρομών και η επιλογή προορισμών και σημείων αναφοράς, οι οποίες περιλαμβάνουν χωρίς περιορισμό, τα ακόλουθα επιμέρους καθήκοντα: α) πλευρικός έλεγχος κίνησης του οχήματος μέσω του συστήματος διεύθυνσης (επιχειρησιακή λειτουργία)· β) διαμήκης έλεγχος κίνησης του οχήματος μέσω της επιτάχυνσης και της επιβράδυνσης(επιχειρησιακή λειτουργία)· γ) παρακολούθηση του περιβάλλοντος οδήγησης μέσω ανίχνευσης αντικειμένου και συμβάντος, αναγνώρισης, ταξινόμησης και προετοιμασίας αντίδρασης (επιχειρησιακή και τακτική λειτουργία)· δ) εκτέλεση αντίδρασης έναντι αντικειμένων και συμβάντων (επιχειρησιακή και τακτική λειτουργία)· ε) σχεδιασμός ελιγμών (τακτική λειτουργία)· στ) ενίσχυση της ευδιακριτότητας μέσω των φώτων, της κόρνας, σημάτων, κινήσεων κ.λπ. (τακτική λειτουργία).

5)	«επιχειρησιακές λειτουργίες» του DDT: οι λειτουργίες που εκτελούνται επί χρονικής σταθεράς χιλιοστών του δευτερολέπτου και οι οποίες περιλαμβάνουν καθήκοντα όπως οι είσοδοι διεύθυνσης παραμονής σε λωρίδα κυκλοφορίας ή η πέδηση για την αποφυγή εμφανιζόμενου κινδύνου.

6)	«τακτικές λειτουργίες» του DDT: οι λειτουργίες που εκτελούνται επί χρονικής σταθεράς δευτερολέπτων και οι οποίες περιλαμβάνουν καθήκοντα όπως επιλογή λωρίδας κυκλοφορίας, αποδοχή διάκενων και προσπέραση.

7)	«σφάλμα»: μη κανονική κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει αστοχία. Αυτό μπορεί να συνδέεται με υλισμικό ή λογισμικό.

8)	«αστοχία»: ο τερματισμός της προβλεπόμενης συμπεριφοράς κατασκευαστικού στοιχείου ή συστήματος του ADS λόγω εμφάνισης σφάλματος.

9)	«παρακολούθηση εν χρήσει»: δεδομένα που συλλέγονται από τον κατασκευαστή και δεδομένα από άλλες πηγές, με σκοπό τη συγκέντρωση στοιχείων σχετικά με τις επιδόσεις ασφαλείας εν χρήσει του ADS επί του πεδίου.

10)	«αναφορά στοιχείων εν χρήσει»: δεδομένα που υποβάλλονται από τον κατασκευαστή με σκοπό την παρουσίαση στοιχείων σχετικά με τις επιδόσεις ασφαλείας εν χρήσει του ADS επί του πεδίου.

11)	«διάρκεια ζωής του ADS»: το χρονικό διάστημα κατά το οποίο το σύστημα ADS είναι διαθέσιμο στο όχημα.

12)	«κύκλος ζωής του ADS»: το χρονικό διάστημα που περιλαμβάνει τα στάδια σχεδιασμού, ανάπτυξης, παραγωγής, λειτουργίας επί του πεδίου, συντήρησης και παροπλισμού.

13)	«δυσλειτουργία»: αστοχία ή απρόβλεπτη συμπεριφορά κατασκευαστικού στοιχείου ή συστήματος του ADS όσον αφορά τον σκοπό για τον οποίο έχει σχεδιαστεί.

14)	«ελιγμός ελάχιστου κινδύνου» (MRM): ελιγμός που αποσκοπεί στην ελαχιστοποίηση των κινδύνων στην κυκλοφορία μέσω της ακινητοποίησης του οχήματος σε ασφαλή κατάσταση (δηλαδή σε συνθήκες ελάχιστου κινδύνου).

15)	«κατάσταση ελάχιστου κινδύνου» (MRC): σταθερή κατάσταση ακινητοποίησης του οχήματος που μειώνει τον κίνδυνο σύγκρουσης.

16)

«πεδίο λειτουργικού σχεδιασμού» (ODD): οι συνθήκες λειτουργίας στις οποίες έχει σχεδιαστεί ειδικά να λειτουργεί ένα συγκεκριμένο ADS, μεταξύ άλλων, οι περιβαλλοντικοί, γεωγραφικοί περιορισμοί και οι περιορισμοί βάσει της ώρας της ημέρας και/ή η απαιτούμενη ύπαρξη ή απουσία συγκεκριμένων χαρακτηριστικών κυκλοφορίας ή χαρακτηριστικών της οδού.

17)

«ανίχνευση αντικειμένου και συμβάντος και αντίδραση» (OEDR): επιμέρους καθήκοντα του καθήκοντος δυναμικής οδήγησης που περιλαμβάνουν την παρακολούθηση του περιβάλλοντος οδήγησης και την εκτέλεση της κατάλληλης αντίδρασης. Συμπεριλαμβάνουν την ανίχνευση, την αναγνώριση και την ταξινόμηση αντικειμένων και συμβάντων, καθώς και την προετοιμασία και εκτέλεση αντιδράσεων ανάλογα με τις ανάγκες.

18)	«σενάριο»: ακολουθία ή συνδυασμός καταστάσεων που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση των απαιτήσεων ασφάλειας ενός ADS.

19)	«ονομαστικά σενάρια κυκλοφορίας»: ευλόγως προβλέψιμες καταστάσεις που αντιμετωπίζει το ADS όταν λειτουργεί εντός του ODD. Τα εν λόγω σενάρια αντιπροσωπεύουν τις αλληλεπιδράσεις του ADS με άλλους συμμετέχοντες στην κυκλοφορία και αφορούν την κανονική λειτουργία του ADS.

20)

«κρίσιμα σενάρια»: σενάρια που αφορούν ακραίες περιπτώσεις (π.χ. απρόβλεπτες συνθήκες με εξαιρετικά χαμηλή πιθανότητα εμφάνισης) και λειτουργικές ανεπάρκειες, τα οποία δεν περιορίζονται στις συνθήκες κυκλοφορίας αλλά αφορούν και τις περιβαλλοντικές συνθήκες (π.χ. έντονη βροχόπτωση ή κάμερες που λάμπουν σε περιορισμένη ηλιοφάνεια), τον ανθρώπινο παράγοντα, τη συνδεσιμότητα και την ανεπαρκή επικοινωνία με αποτέλεσμα τη λειτουργία έκτακτης ανάγκης του ADS.

21)	«σενάρια αστοχίας»: τα σενάρια που σχετίζονται με το ADS και/ή την αστοχία κατασκευαστικών στοιχείων του οχήματος που ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα την κανονική λειτουργία ή τη λειτουργία έκτακτης ανάγκης του ADS, ανάλογα από το εάν διασφαλίζεται το ελάχιστο επίπεδο ασφάλειας.

22)	«κανονική λειτουργία»: η λειτουργία του ADS εντός των καθορισμένων ορίων και συνθηκών λειτουργίας ώστε να εκτελεί την προβλεπόμενη δραστηριότητα.

23)	«λειτουργία έκτακτης ανάγκης»: η λειτουργία του ADS λόγω εμφάνισης συμβάντων που απαιτούν άμεση δράση για τον μετριασμό των επιπτώσεων στην υγεία του ανθρώπου ή της πρόκλησης ζημίας σε περιουσιακά στοιχεία.

24)

«χειριστής επί του οχήματος»: εφόσον εφαρμόζεται στην έννοια της ασφάλειας ADS, πρόσωπο το οποίο βρίσκεται εντός του πλήρως αυτοματοποιημένου οχήματος, το οποίο μπορεί: α) να ενεργοποιεί, να αρχικοποιεί εκ νέου, να απενεργοποιεί το ADS, β) να ζητεί από το ADS να ξεκινήσει ελιγμό MRM, γ) να επιβεβαιώνει ελιγμό που προτείνεται από το ADS ενόσω το όχημα βρίσκεται σε στάση, δ) μετά από MRM, ενώ το πλήρως αυτοματοποιημένο όχημα βρίσκεται σε στάση, να ζητεί από το ADS να εκτελέσει με ασφάλεια ελιγμό χαμηλής ταχύτητας 6 km/h, και να οδηγήσει στη συνέχεια το πλήρως αυτοματοποιημένο όχημα σε κοντινή προτιμώμενη θέση. ε) να επιλέγει ή να τροποποιεί τον σχεδιασμό μιας διαδρομής ή των σημείων στάσης για τους χρήστες· ή στ) να παρέχει βοήθεια, σε δεόντως προσδιορισθείσες καταστάσεις, στους επιβάτες του πλήρως αυτοματοποιημένου οχήματος. Στις ανωτέρω καταστάσεις, ο χειριστής επί του οχήματος δεν οδηγεί το πλήρως αυτοματοποιημένο όχημα και το ADS εξακολουθεί να εκτελεί το DDT.

25)

«χειριστής εξ αποστάσεως παρεμβάσεων»: εφόσον εφαρμόζεται στην έννοια της ασφάλειας ADS, πρόσωπο/-α το/τα οποίο/-α βρίσκεται/-ονται εκτός του πλήρως αυτοματοποιημένου οχήματος, το/τα οποίο/-α μπορεί/-ούν να εκτελεί/-ούν εξ αποστάσεως τα καθήκοντα του χειριστή επί του οχήματος, με την προϋπόθεση ότι είναι ασφαλές να τα εκτελέσει. Ο χειριστής εξ αποστάσεως παρεμβάσεων δεν οδηγεί το πλήρως αυτοματοποιημένο όχημα και το ADS εξακολουθεί να εκτελεί το DDT.

26)	«εξ αποστάσεως δυνατότητες»: οι δυνατότητες που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για την υποστήριξη της εξ αποστάσεως παρέμβασης.

27)	«R2022/1426 Αριθμός αναγνώρισης λογισμικού (R2022/1426SWIN)»: ειδικός αριθμός αναγνώρισης, ο οποίος ορίζεται από τον κατασκευαστή και αντιπροσωπεύει πληροφορίες για το σχετικό με την έγκριση τύπου λογισμικό του ADS, συμβάλλοντας στα σχετικά με την έγκριση τύπου χαρακτηριστικά του ADS.

28)	«αδικαιολόγητος κίνδυνος»: το συνολικό επίπεδο κινδύνου για τους επιβάτες του οχήματος και άλλους χρήστες του οδικού δικτύου, το οποίο είναι αυξημένο σε συγκρίσιμες υπηρεσίες και καταστάσεις μεταφοράς εντός του πεδίου λειτουργικού σχεδιασμού.

29)	«λειτουργική ασφάλεια»: απουσία αδικαιολόγητων κινδύνων κατά την εμφάνιση κινδύνων που προκαλούνται από δυσλειτουργίες.

30)

«ασφάλεια λειτουργίας»: η απουσία αδικαιολόγητου κινδύνου κατά την εμφάνιση κινδύνων που οφείλονται σε λειτουργικές ανεπάρκειες της προβλεπόμενης λειτουργικότητας (π.χ. εσφαλμένη/αποτυχημένη ανίχνευση), λειτουργικές διαταραχές (π.χ. περιβαλλοντικές συνθήκες όπως ομίχλη, βροχή, σκίαση, ηλιακό φως, υποδομές) ή λόγω εύλογα προβλέψιμης κακής χρήσης/σφαλμάτων από τον οδηγό, τους επιβάτες και άλλους χρήστες του οδικού δικτύου (δηλαδή κίνδυνοι ασφάλειας, χωρίς σφάλματα συστήματος).

31)

«στρατηγική ελέγχου»: στρατηγική για την εξασφάλιση αξιόπιστης και ασφαλούς λειτουργίας του ADS ως απόκριση σε ένα συγκεκριμένο σύνολο συνθηκών περιβάλλοντος και/ή λειτουργίας (όπως η κατάσταση του οδοστρώματος, άλλοι χρήστες του οδικού δικτύου, δυσμενείς καιρικές συνθήκες, επικείμενος κίνδυνος σύγκρουσης, αστοχίες, επίτευξη ορίων ODD κ.λπ.). Η εν λόγω στρατηγική μπορεί να περιλαμβάνει προσωρινούς περιορισμούς επιδόσεων (π.χ. μείωση της μέγιστης ταχύτητας λειτουργίας κ.λπ.), ελιγμούς MRM, αποφυγή ή μετριασμό συγκρούσεων, εξ αποστάσεως παρέμβαση κ.λπ.

32)

«χρόνος έως τη σύγκρουση» (TTC): ο χρόνος πριν από τη σύγκρουση μεταξύ των εμπλεκόμενων οχημάτων/αντικειμένων/υποκειμένων, εάν οι ταχύτητες τους δεν θα αλλάξουν και λαμβανομένων υπόψη των διαδρομών τους. Για αμιγώς διαμήκεις καταστάσεις με σταθερές ταχύτητες, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στο κείμενο, ο χρόνος έως τη σύγκρουση προκύπτει με διαίρεση της διαμήκους απόστασης (στην κατεύθυνση κίνησης του υπόψη οχήματος) μεταξύ του υπόψη οχήματος και των άλλων οχημάτων/αντικειμένων/υποκειμένων διά της διαμήκους σχετικής ταχύτητας του υπόψη οχήματος και των άλλων οχημάτων/αντικειμένων/υποκειμένων. Για καταστάσεις που αφορούν μόνο διασταύρωση με σταθερές ταχύτητες, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στο κείμενο, ο εν λόγω χρόνος προκύπτει με διαίρεση της διαμήκους απόστασης μεταξύ του υπόψη οχήματος και της πλευρικής γραμμής κίνησης των άλλων οχημάτων/αντικειμένων/υποκειμένων διά της διαμήκους ταχύτητας του υπόψη οχήματος.

33)	«τύπος οχήματος όσον αφορά το ADS»: πλήρως αυτοματοποιημένα οχήματα τα οποία δεν διαφέρουν ως προς ουσιώδη χαρακτηριστικά όπως: α) χαρακτηριστικά οχήματος που επηρεάζουν σημαντικά τις επιδόσεις του συστήματος ADS· β) χαρακτηριστικά συστήματος και σχεδιασμός του συστήματος ADS.

34)

«οχήματα διπλού τρόπου λειτουργίας»: τα πλήρως αυτοματοποιημένα οχήματα με κάθισμα οδηγού που έχουν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί: α) για να οδηγούνται από τον οδηγό στον «τρόπο λειτουργίας χειροκίνητης οδήγησης» και β) για να οδηγούνται από το σύστημα ADS χωρίς επιτήρηση του οδηγού στον «τρόπο λειτουργίας πλήρως αυτοματοποιημένης οδήγησης». Για τα οχήματα διπλού τρόπου λειτουργίας, η μετάβαση μεταξύ του τρόπου λειτουργίας χειροκίνητης οδήγησης και του τρόπου λειτουργίας πλήρως αυτοματοποιημένης οδήγησης, καθώς και η μετάβαση μεταξύ του τρόπου λειτουργίας πλήρως αυτοματοποιημένης οδήγησης και του τρόπου λειτουργίας χειροκίνητης οδήγησης μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο όταν το όχημα βρίσκεται σε στάση και όχι όταν το όχημα κινείται.

35)	«φορέας υπηρεσιών μεταφορών»: η οντότητα που παρέχει υπηρεσία μεταφορών χρησιμοποιώντας ένα ή περισσότερα πλήρως αυτοματοποιημένα οχήματα.

Άρθρο 3

Διοικητικές διατάξεις και τεχνικές προδιαγραφές για την έγκριση τύπου του συστήματος αυτοματοποιημένης οδήγησης πλήρως αυτοματοποιημένων οχημάτων

1.   Οι σχετικές καταχωρίσεις στο δελτίο πληροφοριών, που υποβάλλεται σύμφωνα με το άρθρο 24 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858 με την αίτηση για έγκριση τύπου του συστήματος αυτοματοποιημένης οδήγησης πλήρως αυτοματοποιημένου οχήματος, αποτελείται από τις πληροφορίες που αφορούν το εν λόγω σύστημα, όπως περιλαμβάνονται στο παράρτημα I.

2.   Η έγκριση τύπου των συστημάτων αυτοματοποιημένης οδήγησης πλήρως αυτοματοποιημένων οχημάτων υπόκειται στις τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται στο παράρτημα II. Οι εν λόγω προδιαγραφές αξιολογούνται από τις αρχές έγκρισης ή τις τεχνικές υπηρεσίες τους σύμφωνα με το παράρτημα III.

3.   Το πιστοποιητικό έγκρισης τύπου ΕΕ για τύπο συστήματος αυτοματοποιημένης οδήγησης πλήρως αυτοματοποιημένου οχήματος, όπως αναφέρεται στο άρθρο 28 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858, συντάσσεται σύμφωνα με το παράρτημα IV.

Άρθρο 4

Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες, 5 Αυγούστου 2022.

Για την Επιτροπή

Η Πρόεδρος

Ursula VON DER LEYEN