Ενεργειακό :Συστάσεις της Επιτροπής στην Ελλάδα
Μαρίνα Κουρμπέλα -pelazkarabo@gmail.com -29 Μαίου 2022,7.00μμ
Με την ευκαιρία του έκτακτου Ευρωπαικού Συμβουλίου στις 30 31 Μαίου στο οποίο το ενεργειακό αποτελεί πολύ βασικό θέμα συζήτησης, δημοσιεύουμε, πολύ πρόφατες
συστάσεις της Επιτροπής στην Ελλάδα, σχετικά με το ΄.ιδιο θέμα:
Κατόπιν εντολής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ η οποία περιλαμβάνεται στη διακήρυξη των Βερσαλλιών, το σχέδιο REPowerEU αποσκοπεί στη σταδιακή κατάργηση της εξάρτησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία το συντομότερο δυνατόν. Για τον σκοπό αυτόν, προσδιορίζονται τα έργα, οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις που είναι πλέον κατάλληλα σε εθνικό, περιφερειακό και ενωσιακό επίπεδο, μέσω διαλόγου με τα κράτη μέλη. Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στη μείωση της συνολικής εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και στην παύση των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2020, το πετρέλαιο και το αέριο αποτελούν το 50 % και το 24 % του ενεργειακού μείγματος της Ελλάδας, αντίστοιχα. Η εξάρτηση της Ελλάδας από τη Ρωσία για τις εισαγωγές πετρελαίου 23 και φυσικού αερίου είναι ελαφρώς χαμηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ, καθώς ανέρχεται σε 18 % σε σύγκριση με 26 % που είναι ο μέσος όρος της ΕΕ για το αργό πετρέλαιο και 39 % σε σύγκριση με 44 % αντίστοιχα για το φυσικό αέριο 24 . Το 87 % των εισαγωγών γαιάνθρακα προέρχεται από τη Ρωσία, αλλά προμηθεύεται στην εγχώρια αγορά μεγάλη ποσότητα λιγνίτη. Για να μειώσει την εξάρτησή της από το φυσικό αέριο από τη Ρωσία και να διαφοροποιήσει το ενεργειακό της μείγμα εγκαταλείποντας τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της εκπλήρωσης της δέσμευσής της για σταδιακή κατάργηση του συνόλου της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με βάση τον λιγνίτη έως το 2028, θα μπορούσαν να επιδιωχθούν περαιτέρω ορισμένα μέτρα τα οποία να βασίζονται στις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας και να βαίνουν πέραν αυτών.
Πρώτον, η Ελλάδα θα μπορούσε να επιταχύνει την επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να επιταχύνει τη δημιουργία μιας οργανωμένης πλατφόρμας συναλλαγών που θα διευκολύνει τις διμερείς συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Με τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα των αδειών που περιλαμβάνονται στο ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα μειωθούν τα εμπόδια στις επενδύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να αρχίσει να αναπτύσσει υποδομές υδρογόνου, ιδίως στους ελληνικούς λιμένες, για τη διευκόλυνση της μεταφοράς υδρογόνου. Ο ελληνικός εμπορικός στόλος θα μπορούσε να διευκολύνει τη μεταφορά τέτοιων φορέων πράσινης ενέργειας στην Ελλάδα και στη συνέχεια σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι προγραμματισμένες επενδύσεις σε υποδομές από τους διαχειριστές δικτύων θα μπορούσαν να επιταχυνθούν και να επεκταθούν όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής, ιδίως όσον αφορά την εγκατάσταση υποσταθμών. Επίσης, θα μπορούσε να μειωθεί ο μέσος χρόνος που χρειάζονται οι διαχειριστές δικτύων για την επεξεργασία και την οριστικοποίηση των όρων σύνδεσης για νέες εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οι πρόσθετες διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας με γειτονικές χώρες θα επιτρέψουν την αύξηση της ανανεώσιμης ενέργειας που εγχύεται στο δίκτυο.
Η Ελλάδα πρέπει να επιταχύνει τη διαφοροποίηση των οδών αερίου με την ταχεία ολοκλήρωση των υφιστάμενων επενδύσεων σε προχωρημένο στάδιο.Συνιστάται οι νέες επενδύσεις σε υποδομές και δίκτυα που σχετίζονται με το αέριο να είναι, στο μέτρο του δυνατού, ανθεκτικές σε μελλοντικές εξελίξεις, ώστε να διευκολυνθεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά τους μέσω της μελλοντικής αναπροσαρμογής για χρήση βιώσιμων καυσίμων.
Τρίτον, η Ελλάδα θα μπορούσε να διευρύνει το πεδίο εφαρμογής και τη φιλοδοξία των υφιστάμενων μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας και να μειώσει το υψηλό επίπεδο ενεργειακής φτώχειας (17,1 % το 2020), μεταξύ άλλων με τη χρήση των κονδυλίων της πολιτικής συνοχής, κατά περίπτωση, για παράδειγμα για την ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος. Οι υφιστάμενοι φραγμοί της αγοράς που περιορίζουν το πεδίο εφαρμογής των ανακαινίσεων για συγκεκριμένα τμήματα θα μπορούσαν να μετριαστούν μέσω στοχευμένων νομοθετικών και οικονομικών κινήτρων. Θα χρειαστεί μεγαλύτερη φιλοδοξία όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης προκειμένου η Ελλάδα να ευθυγραμμιστεί με τους στόχους της δέσμης μέτρων «Fit for 55». Επιπλέον, είναι αναγκαίο να επιταχυνθεί η απανθρακοποίηση του τομέα των μεταφορών, ο οποίος εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο, μέσω της προώθησης της βιώσιμης κινητικότητας, συμπεριλαμβανομένων των έργων στους τομείς των δημόσιων μεταφορών και των σιδηροδρόμων.
Μολονότι η επιτάχυνση της μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα και της εγκατάλειψης των ορυκτών καυσίμων θα επιφέρει σημαντικό κόστος αναδιάρθρωσης σε διάφορους τομείς, η Ελλάδα μπορεί να κάνει χρήση του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής για την άμβλυνση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της μετάβασης στις περιφέρειες που πλήττονται περισσότερο. Επιπλέον, η Ελλάδα μπορεί να κάνει χρήση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ για τη βελτίωση των ευκαιριών απασχόλησης και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Να μειώσει τη συνολική εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και να διαφοροποιήσει τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων επιταχύνοντας την ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας και υποδομών που καθιστούν δυνατή τη χρήση ανανεώσιμου υδρογόνου. Να αντιμετωπίσει επίσης την εξάρτηση μέσω της εξασφάλισης επαρκούς δυναμικότητας των δικτύων και διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και των διασυνδέσεων αερίου και της διαφοροποίησης των οδών εφοδιασμού με αέριο. Να ενισχύσει το πλαίσιο της αγοράς ενεργειακών υπηρεσιών και να εντείνει τα μέτρα ενίσχυσης της ενεργειακής απόδοσης μέσω μεταρρυθμίσεων και κινήτρων της αγοράς για τη στήριξη της απανθρακοποίησης του οικοδομικού τομέα και του τομέα των μεταφορών, ιδίως με την προώθηση της ηλεκτρικής κινητικότητας.
ΠΗΓΗ:ΕΕ
