Ο κανονισμός για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης: Σε ισχύ από αύριο. Διαβάστε, πόσα χρήματα παίρνει η κάθε χώρα από το ΤΔΜ
Συγκριτικά υψηλό το μερίδιο της Ελλάδας, με ποσοστό 4,31% στο συνολικό ποσό. Το μερίδιο του λέοντος η Πολωνία με ποσοστό 20% του συνόλου. Ακολουθούν ηΓερμανία, με 12,88%, η Ρουμανία, 11.12%...
Μαρίνα Κουρμπέλα -pelazkarabo@gmail.com - 30 Iουνίου 2021, 10.17μμ
Δημοσιεύτηκε, σήμερα, 30 Ιουνίου 2021 στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ενωσης ο κανονισμός , που θεσπίζει το Ταμείο Δίκαης Μετάβασης ΤΔΜ. Ο κανονισμός αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσιεύσεως του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( 1η Ιουλίου 2021,είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.
Στο κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύεται ο κανονισμός χωρίς το αιτιολογικό μέρος.
Αρθρο 1Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής
Ο παρών κανονισμός θεσπίζει το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης («ΤΔΜ») για την παροχή στήριξης στους ανθρώπους, στις οικονομίες και στο περιβάλλον των εδαφών που αντιμετωπίζουν σοβαρά κοινωνικοοικονομικά προβλήματα τα οποία απορρέουν από τη διαδικασία μετάβασης προς τους στόχους της Ένωσης για την ενέργεια και το κλίμα για το έτος 2030 όπως ορίζονται στο άρθρο 2 σημείο 11 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15), και προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία της Ένωσης έως το 2050.
Ορίζει τον ειδικό στόχο του ΤΔΜ, τη γεωγραφική του εμβέλεια και τους πόρους του, το πεδίο εφαρμογής της στήριξης που παρέχει για τον στόχο «Επενδύσεις στην απασχόληση και την ανάπτυξη», ο οποίος αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, καθώς και ειδικές διατάξεις για τον προγραμματισμό και δείκτες που απαιτούνται για την παρακολούθηση.
Αρθρο 2 - Ειδικός στόχος
Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, το ΤΔΜ συμβάλλει στον ενιαίο ειδικό στόχο του να δοθεί η δυνατότητα στις περιφέρειες και τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές, εργασιακές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις της μετάβασης προς τους στόχους της Ένωσης για την ενέργεια και το κλίμα για το έτος 2030 και προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία της Ένωσης έως το 2050, βάσει της συμφωνίας του Παρισιού.
Άρθρο 3
Γεωγραφική εμβέλεια και πόροι στο πλαίσιο του στόχου «Επενδύσεις στην απασχόληση και την ανάπτυξη»
1. Το ΤΔΜ υποστηρίζει τον στόχο «Επενδύσεις στην απασχόληση και την ανάπτυξη» σε όλα τα κράτη μέλη.
2. Οι πόροι για το ΤΔΜ στο πλαίσιο του στόχου «Επενδύσεις στην απασχόληση και την ανάπτυξη» που διατίθενται για δημοσιονομική ανάληψη υποχρεώσεων για την περίοδο 2021-2027 ανέρχονται σε 7 500 000 000 EUR σε τιμές 2018, όπως ορίζεται στο άρθρο 110 παράγραφος 1 στοιχείο ζ) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060.
3. Στους πόρους που αναφέρονται στην παράγραφο 2 μπορούν να προστεθούν, ενδεχομένως, συμπληρωματικοί πόροι που έχουν διατεθεί στον προϋπολογισμό της Ένωσης και άλλοι πόροι σύμφωνα με την ισχύουσα βασική πράξη.
4. Η Επιτροπή εκδίδει απόφαση, μέσω εκτελεστικής πράξης, με την οποία ορίζεται η ετήσια κατανομή των διαθέσιμων πόρων, συμπεριλαμβανομένων τυχόν πρόσθετων πόρων που αναφέρονται στην παράγραφο 3, ανά κράτος μέλος, σύμφωνα με τα κονδύλια που ορίζονται στο παράρτημα I.
Άρθρο 4
Πόροι από το Μέσο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης
1. Τα μέτρα του άρθρου 1 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/2094 εφαρμόζονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού με ποσό ύψους 10 000 000 000 EUR σε τιμές 2018 όπως αναφέρεται στο άρθρο 109 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 και με την επιφύλαξη του άρθρου 3 παράγραφοι 3, 4, 7 και 9 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/2094.
Το ποσό αυτό θεωρείται «επιπλέον πόρος» όπως αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 3 του παρόντος κανονισμού. Όπως προβλέπεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/2094, το ποσό αυτό αποτελεί εξωτερικό έσοδο με ειδικό προορισμό για τους σκοπούς του άρθρου 21 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού.
2. Το ποσό της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου διατίθεται για δημοσιονομική ανάληψη υποχρεώσεων στο πλαίσιο του στόχου «Επενδύσεις στην απασχόληση και την ανάπτυξη» για τα έτη 2021 έως 2023, επιπλέον των πόρων που αναφέρεται στο άρθρο 3, ως εξής:
— | 2021: 2 000 000 000 EUR· |
— | 2022: 4 000 000 000 EUR· |
— | 2023: 4 000 000 000 EUR. |
Από τους πόρους που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο, ποσό 15 600 000 EUR σε τιμές 2018 θα διατεθεί για διοικητικές δαπάνες.
3. Η ετήσια κατανομή από τα κράτη μέλη του ποσού που αναφέρεται στην παράγραφο 1 πρώτο εδάφιο του παρόντος άρθρου περιλαμβάνεται στην απόφαση της Επιτροπής που περιλαμβάνεται στο άρθρο 3 παράγραφος 4, σύμφωνα με τα κονδύλια που καθορίζονται στο παράρτημα Ι.
4. Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 14 παράγραφος 3 του δημοσιονομικού κανονισμού, οι κανόνες αποδέσμευσης που ορίζονται στον τίτλο VII κεφάλαιο IV του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 εφαρμόζονται στις δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων βάσει των πόρων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου. Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 12 παράγραφος 4 στοιχείο γ) του δημοσιονομικού κανονισμού, οι πόροι αυτοί δεν χρησιμοποιούνται για διάδοχο πρόγραμμα ή ενέργεια.
5. Οι πληρωμές για προγράμματα καταλογίζονται στην παλαιότερη ανοικτή ανάληψη υποχρεώσεων του ΤΔΜ, αρχής γενομένης από τις αναλήψεις υποχρεώσεων από τους πόρους που αναφέρονται στην παράγραφο 1 πρώτο εδάφιο έως ότου αυτοί εξαντληθούν.
Άρθρο 5
Μηχανισμός οικολογικής επιβράβευσης
1. Όταν, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3, οι πόροι για το ΤΔΜ αυξάνονται πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2024, οι επιπλέον πόροι κατανέμονται μεταξύ των κρατών μελών βάσει των εθνικών μεριδίων που ορίζονται στο παράρτημα I.
2. Όταν, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 του παρόντος κανονισμού, οι πόροι για το ΤΔΜ αυξάνονται μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2024, οι πρόσθετοι πόροι κατανέμονται μεταξύ των κρατών μελών σύμφωνα με τη μεθοδολογία του δευτέρου εδαφίου της παρούσης παραγράφου, βάσει της μεταβολής των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των βιομηχανικών τους εγκαταστάσεων κατά την περίοδο από το έτος 2018 έως το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, όπως υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 166/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου Η μεταβολή των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κάθε κράτους μέλους υπολογίζεται βάσει του αθροίσματος των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μόνο εκείνων των περιφερειών επιπέδου NUTS 3 που έχουν προσδιοριστεί στα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 1 του παρόντος κανονισμού.
Η κατανομή των πρόσθετων πόρων για κάθε κράτος μέλος καθορίζεται σύμφωνα με τα ακόλουθα:
α) | για τα κράτη μέλη που πέτυχαν μειώσεις στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, η μείωση στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που έχει επιτευχθεί από κάθε κράτος μέλος υπολογίζεται εκφράζοντας το επίπεδο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου του τελευταίου έτους αναφοράς ως ποσοστό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που παρατηρήθηκαν το 2018· για τα κράτη μέλη που δεν έχουν επιτύχει μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, το ποσοστό αυτό ορίζεται σε 100 %· |
β) | το τελικό μερίδιο για κάθε κράτος μέλος υπολογίζεται διαιρώντας τα εθνικά μερίδια του παραρτήματος Ι δια των ποσοστών που προκύπτουν από το στοιχείο α)· και |
γ) | το αποτέλεσμα του υπολογισμού κατά το στοιχείο β) αναπροσαρμόζεται ώστε το συνολικό άθροισμα να είναι 100 %. |
3. Τα κράτη μέλη περιλαμβάνουν τους πρόσθετους πόρους στα προγράμματά τους και υποβάλλουν τροποποίηση του προγράμματος σύμφωνα με το άρθρο 24 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060.
Άρθρο 6
Ειδικά κονδύλια για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές και τα νησιά
Κατά την κατάρτιση των εδαφικών σχεδίων δίκαιης μετάβασης σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 1, τα κράτη μέλη λαμβάνουν ιδιαιτέρως υπόψη την κατάσταση των νησιών και των εξόχως απόκεντρων περιοχών που αντιμετωπίζουν σοβαρές κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις οι οποίες απορρέουν από τη διαδικασία μετάβασης προς τους στόχους της Ένωσης για την ενέργεια και το κλίμα για το έτος 2030 και προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία της Ένωσης έως το 2050, έχοντας υπόψη τις ειδικές ανάγκες τους όπως αυτές αναγνωρίζονται στα άρθρα 174 και 349 ΣΛΕΕ.
Όταν συμπεριλαμβάνουν τέτοια εδάφη στα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης, τα κράτη μέλη καθορίζουν το συγκεκριμένο ποσό που διατίθεται για τα εν λόγω εδάφη με την αντίστοιχη αιτιολόγηση, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες των εν λόγω εδαφών.
Άρθρο 7
Υπό όρους πρόσβαση στους πόρους
1. Όταν ένα κράτος μέλος δεν έχει δεσμευτεί να υλοποιήσει τον στόχο της επίτευξης μιας κλιματικά ουδέτερης Ένωσης έως το 2050, διατίθεται για προγραμματισμό και περιλαμβάνεται στις προτεραιότητες μόνο το 50 % των ετήσιων κονδυλίων που έχουν καθοριστεί για το εν λόγω κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 4 και το άρθρο 4 παράγραφος 3.
Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 10 παράγραφος 1 του παρόντος κανονισμού, το υπόλοιπο 50 % των ετήσιων κονδυλίων δεν περιλαμβάνεται στις προτεραιότητες. Στις περιπτώσεις αυτές, τα προγράμματα που υποστηρίζονται από το ΤΔΜ και υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 21 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 περιλαμβάνουν μόνο το 50 % των ετήσιων κονδυλίων του ΤΔΜ στον πίνακα που αναφέρεται στο άρθρο 22 παράγραφος 3 στοιχείο στ) σημείο ii) του εν λόγω κανονισμού. Ο πίνακας που αναφέρεται στο άρθρο 22 παράγραφος 3 στοιχείο στ) σημείο i) του εν λόγω κανονισμού προσδιορίζει χωριστά τα κονδύλια που είναι διαθέσιμα για προγραμματισμό και τα κονδύλια που δεν προγραμματίζονται.
2. Η Επιτροπή εγκρίνει προγράμματα που περιέχουν προτεραιότητα του ΤΔΜ, ή οποιαδήποτε τροποποίηση του προγράμματος, μόνο εφόσον πληρούνται οι απαιτήσεις που ορίζονται στο μέρος του προγραμματισμένου κονδυλίου σύμφωνα με την παράγραφο 1.
3. Μόλις ένα κράτος μέλος δεσμευτεί να υλοποιήσει τον στόχο της επίτευξης μιας κλιματικά ουδέτερης Ένωσης έως το 2050, δύναται να υποβάλει αίτηση για την τροποποίηση κάθε προγράμματος που λαμβάνει στήριξη από το ΤΔΜ σύμφωνα με το άρθρο 24 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 και να συμπεριλάβει τα μη προγραμματισμένα ποσά που δεν έχουν αποδεσμευτεί.
4. Οι δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων πραγματοποιούνται με βάση τον πίνακα που αναφέρεται στο άρθρο 22 παράγραφος 3 στοιχείο ζ) σημείο i) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060. Οι αναλήψεις υποχρεώσεων που σχετίζονται με τα μη προγραμματισμένα κονδύλια δεν χρησιμοποιούνται για πληρωμές και δεν περιλαμβάνονται στη βάση υπολογισμού της προχρηματοδότησης σύμφωνα με το άρθρο 90 του εν λόγω κανονισμού έως ότου καταστούν διαθέσιμες για προγραμματισμό σύμφωνα με την παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου.
Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 105 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, αν, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου οποιουδήποτε δεδομένου έτους ξεκινώντας από το 2022, το κράτος μέλος δεν έχει δεσμευθεί να υλοποιήσει τον στόχο της επίτευξης κλιματικά ουδέτερης Ένωσης έως το 2050, οι δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων για το προηγούμενο έτος που σχετίζονται με μη προγραμματισμένα κονδύλια αποδεσμεύονται στο σύνολό τους το επόμενο έτος.
Άρθρο 8
Πεδίο εφαρμογής της στήριξης
1. Το ΤΔΜ υποστηρίζει μόνο δραστηριότητες που συνδέονται άμεσα με τον ειδικό στόχο του, όπως ορίζεται στο άρθρο 2, και οι οποίες συμβάλλουν στην υλοποίηση των εδαφικών σχεδίων δίκαιης μετάβασης, που καταρτίζονται σύμφωνα με το άρθρο 11.
2. Σύμφωνα με την παράγραφο 1, το ΤΔΜ υποστηρίζει αποκλειστικά τις ακόλουθες δραστηριότητες:
α) | παραγωγικές επενδύσεις σε ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των νεοφυών επιχειρήσεων, που οδηγούν σε οικονομική διαφοροποίηση, εκσυγχρονισμό και μετατροπή· |
β) | επενδύσεις στην ίδρυση νέων επιχειρήσεων, μεταξύ άλλων μέσω εκκολαπτηρίων επιχειρήσεων και συμβουλευτικών υπηρεσιών, που οδηγούν στη δημιουργία θέσεων εργασίας· |
γ) | επενδύσεις σε δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας, μεταξύ άλλων από πανεπιστήμια και δημόσιους ερευνητικούς οργανισμούς, και προώθηση της μεταφοράς προηγμένων τεχνολογιών· |
δ) | επενδύσεις στην ανάπτυξη τεχνολογίας, καθώς και σε συστήματα και υποδομές για οικονομικά προσιτή καθαρή ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας, και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου · |
ε) | επενδύσεις στην ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (17), συμπεριλαμβανομένων των κριτηρίων αειφορίας που καθορίζονται σε αυτήν, και στην ενεργειακή απόδοση, μεταξύ άλλων με σκοπό τη μείωση της ενεργειακής πενίας· |
στ) | επενδύσεις στην έξυπνη και βιώσιμη τοπική κινητικότητα, συμπεριλαμβανομένης της απαλλαγής του τομέα των τοπικών μεταφορών και των υποδομών του από τις ανθρακούχες εκπομπές· |
ζ) | αποκατάσταση και αναβάθμιση των δικτύων τηλεθέρμανσης, με σκοπό τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των συστημάτων τηλεθέρμανσης, και επενδύσεις στην παραγωγή θερμότητας, υπό την προϋπόθεση ότι οι εγκαταστάσεις τηλεθέρμανσης τροφοδοτούνται αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· |
η) | επενδύσεις στην ψηφιοποίηση, την ψηφιακή καινοτομία και την ψηφιακή συνδεσιμότητα· |
θ) | επενδύσεις στην αναγέννηση και την απορρύπανση εγκαταλελειμμένων εκτάσεων, την αποκατάσταση του εδάφους και, μεταξύ άλλων όπου απαιτείται, σε έργα πράσινων υποδομών και αναπροσαρμογής της χρήσης, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»· |
ι) | επενδύσεις στην ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, μεταξύ άλλων μέσω της πρόληψης και της μείωσης αποβλήτων, μέσω της αποδοτικής χρήσης των πόρων, της επαναχρησιμοποίησης, της επισκευής και της ανακύκλωσης· |
ια) | αναβάθμιση δεξιοτήτων και επανειδίκευση για τους εργαζόμενους και τα άτομα που αναζητούν εργασία· |
ιβ) | συνδρομή για την αναζήτηση εργασίας στα άτομα που αναζητούν εργασία· |
ιγ) | ενεργητική συμπερίληψη των ατόμων που αναζητούν εργασία· |
ιδ) | τεχνική βοήθεια· |
ιε) | άλλες δραστηριότητες στους τομείς της εκπαίδευσης και της κοινωνικής ένταξης, συμπεριλαμβανομένων, όπου αιτιολογείται δεόντως, των επενδύσεων σε υποδομές για τους σκοπούς των κέντρων κατάρτισης, των εγκαταστάσεων φροντίδας παιδιών και ηλικιωμένων, όπως αναφέρεται στα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης σύμφωνα με το άρθρο 11. |
Επιπλέον, σε περιοχές που χαρακτηρίζονται ενισχυόμενες κατά τους σκοπούς του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχεία α) και γ) ΣΛΕΕ, το ΤΔΜ μπορεί να υποστηρίζει παραγωγικές επενδύσεις σε επιχειρήσεις εκτός των ΜΜΕ, με την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω επενδύσεις έχουν εγκριθεί ως μέρος του εδαφικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης με βάση τις πληροφορίες που απαιτούνται από το άρθρο 11 παράγραφος 2 στοιχείο η) του παρόντος κανονισμού. Οι εν λόγω επενδύσεις είναι επιλέξιμες μόνο εφόσον είναι απαραίτητες για την υλοποίηση του εδαφικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης, εφόσον συμβάλλουν στη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία της Ένωσης έως το 2050 και στην επίτευξη συναφών περιβαλλοντικών στόχων, εφόσον η στήριξή τους είναι απαραίτητη για τη δημιουργία θέσεων εργασίας στο προσδιορισθέν έδαφος, και εφόσον δεν οδηγούν σε μετεγκατάσταση όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 27 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060.
Το ΤΔΜ μπορεί επίσης να υποστηρίζει επενδύσεις για να επιτευχθεί η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από δραστηριότητες που απαριθμούνται στον κατάλογο του παραρτήματος Ι της οδηγίας 2003/87/EΚ με την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω επενδύσεις έχουν εγκριθεί ως μέρος του εδαφικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης με βάση τις πληροφορίες που απαιτούνται από το άρθρο 11 παράγραφος 2 στοιχείο θ) του παρόντος κανονισμού. Οι εν λόγω επενδύσεις είναι επιλέξιμες μόνον εφόσον είναι απαραίτητες για την υλοποίηση του εδαφικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης.
Άρθρο 9
Εξαίρεση από το πεδίο εφαρμογής της στήριξης
Το ΤΔΜ δεν υποστηρίζει:
α) | τον παροπλισμό ή την κατασκευή πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής· |
β) | την παρασκευή, επεξεργασία και εμπορία καπνού και προϊόντων καπνού· |
γ) | μία προβληματική επιχείρηση, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 18 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής , εκτός αν αυτό επιτρέπεται βάσει προσωρινών κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις που έχουν θεσπιστεί για την αντιμετώπιση έκτακτων περιστάσεων ή βάσει ενισχύσεων de minimis για τη στήριξη των επενδύσεων που μειώνουν τα ενεργειακά κόστη στο πλαίσιο της διαδικασίας ενεργειακής μετάβασης· |
δ) | επενδύσεις που σχετίζονται με την παραγωγή, την επεξεργασία, τη μεταφορά, τη διανομή, την αποθήκευση ή την καύση ορυκτών καυσίμων. |
Άρθρο 10
Προγραμματισμός των πόρων του ΤΔΜ
1. Οι πόροι του ΤΔΜ προγραμματίζονται για τις κατηγορίες περιφερειών στις οποίες βρίσκονται τα οικεία εδάφη, με βάση τα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης που καταρτίζονται σύμφωνα με το άρθρο 11 και εγκρίνονται από την Επιτροπή ως μέρος προγράμματος ή τροποποίησης προγράμματος. Οι πόροι που προγραμματίζονται λαμβάνουν τη μορφή ενός ή περισσότερων ειδικών προγραμμάτων ή μίας ή περισσότερων προτεραιοτήτων στο πλαίσιο ενός προγράμματος.
Η Επιτροπή εγκρίνει πρόγραμμα, ή τυχόν τροποποίησή του, μόνον εφόσον αιτιολογείται δεόντως ο προσδιορισμός των εδαφών που επηρεάζονται αρνητικά σε μεγαλύτερο βαθμό από τη διαδικασία μετάβασης, που περιλαμβάνεται στο σχετικό εδαφικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης, και το σχετικό εδαφικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης συνάδει με το εθνικό σχέδιο του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους για την ενέργεια και το κλίμα.
2. Η προτεραιότητα ή οι προτεραιότητες του ΤΔΜ περιλαμβάνει(-ουν) τους πόρους του ΤΔΜ που αποτελούνται από το σύνολο ή μέρος των κονδυλίων του ΤΔΜ για τα κράτη μέλη και τους πόρους που μεταφέρονται σύμφωνα με το άρθρο 27 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060. Το σύνολο των πόρων του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ+ που μεταφέρονται στο ΤΔΜ δεν υπερβαίνει το τριπλάσιο του ποσού της στήριξης της προτεραιότητας αυτής από το ΤΔΜ, εξαιρουμένων των πόρων που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του παρόντος κανονισμού.
3. Σύμφωνα με το άρθρο 112 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, το ποσοστό συγχρηματοδότησης που ισχύει για την περιφέρεια στην οποία βρίσκεται ή βρίσκονται το έδαφος ή τα εδάφη που προσδιορίζονται στα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης σύμφωνα με το άρθρο 11 του παρόντος κανονισμού, για την προτεραιότητα ή τις προτεραιότητες του ΤΔΜ δεν υπερβαίνει:
α) | το 85 % για τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες· |
β) | το 70 % για τις περιφέρειες μετάβασης· |
γ) | το 50 % για τις περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες. |
Άρθρο 11
Εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης
1. Τα κράτη μέλη καταρτίζουν, μαζί με τις αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές των οικείων εδαφών, ένα ή περισσότερα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης που καλύπτουν ένα ή περισσότερα επηρεαζόμενα εδάφη τα οποία αντιστοιχούν στις περιφέρειες επιπέδου NUTS 3, ή σε τμήματα αυτών, σύμφωνα με το υπόδειγμα που παρουσιάζεται στο παράρτημα ΙΙ. Τα εν λόγω εδάφη είναι τα θιγόμενα περισσότερο, με βάση τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που απορρέουν από τη μετάβαση, ιδίως με βάση την αναμενόμενη προσαρμογή των εργαζομένων ή τις αναμενόμενες απώλειες θέσεων εργασίας στην παραγωγή και χρήση ορυκτών καυσίμων και τις ανάγκες μετασχηματισμού των παραγωγικών διεργασιών βιομηχανικών εγκαταστάσεων με τη μεγαλύτερη ένταση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
2. Το εδαφικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης περιλαμβάνει:
α) | περιγραφή της διαδικασίας μετάβασης σε εθνικό επίπεδο προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, περιλαμβανομένου χρονοδιαγράμματος για τα βασικά στάδια της μετάβασης προς τους στόχους της Ένωσης για την ενέργεια και το κλίμα για το έτος 2030 και μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία της Ένωσης έως το 2050, τα οποία συνάδουν με το εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, στην τελευταία του εκδοχή· |
β) | αιτιολόγηση του προσδιορισμού των εδαφών ως εδαφών που επηρεάζονται αρνητικά σε μεγαλύτερο βαθμό από τη διαδικασία μετάβασης που αναφέρεται στο στοιχείο α) της παρούσας παραγράφου και τα οποία πρέπει να υποστηριχθούν από το ΤΔΜ, σύμφωνα με την παράγραφο 1· |
γ) | αξιολόγηση των προκλήσεων μετάβασης τις οποίες αντιμετωπίζουν τα εδάφη που έχουν προσδιοριστεί ως επηρεαζόμενα αρνητικά σε μεγαλύτερο βαθμό, καθώς και αξιολόγηση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μετάβασης προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία της Ένωσης έως το 2050, με προσδιορισμό του δυνητικού αριθμού των θέσεων εργασίας που επηρεάζονται και των θέσεων εργασίας που χάνονται, των κινδύνων πληθυσμιακής συρρίκνωσης, και των αναπτυξιακών αναγκών και των στόχων που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2030 και σε σύνδεση με τον μετασχηματισμό ή τη διακοπή των δραστηριοτήτων έντασης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στα εν λόγω εδάφη· |
δ) | περιγραφή της προσδοκώμενης συμβολής από το ΤΔΜ στην αντιμετώπιση των κοινωνικών, δημογραφικών, οικονομικών, υγειονομικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μετάβασης προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία της Ένωσης έως το 2050, συμπεριλαμβανομένης της αναμενόμενης συνεισφοράς όσον αφορά τη δημιουργία και τη διατήρηση θέσεων εργασίας· |
ε) | αξιολόγηση της συνέπειας του εδαφικού σχεδίου με άλλες σχετικές εθνικές, περιφερειακές ή εδαφικές στρατηγικές και σχέδια· |
στ) | περιγραφή των μηχανισμών διακυβέρνησης που συνίστανται στις συμφωνίες σύμπραξης, στα σχεδιαζόμενα μέτρα παρακολούθησης και αξιολόγησης και στους αρμόδιους φορείς· |
ζ) | περιγραφή του είδους των πράξεων που προβλέπεται να υλοποιηθούν και της προσδοκώμενης συμβολής τους στην άμβλυνση των επιπτώσεων της μετάβασης· |
η) | σε περίπτωση που η υποστήριξη παρέχεται για παραγωγικές επενδύσεις σε επιχειρήσεις εκτός των ΜΜΕ, ενδεικτικό κατάλογο των πράξεων και επιχειρήσεων προς στήριξη και αιτιολόγηση της αναγκαιότητας αυτής της στήριξης με μελέτη αποκλίσεων στην οποία θα πρέπει να καταδεικνύεται ότι, αν δεν γίνει η επένδυση, ο αριθμός των θέσεων εργασίας που αναμένεται να απολεσθούν θα υπερβεί τον αριθμό των θέσεων εργασίας που αναμένεται να δημιουργηθούν· |
θ) | σε περίπτωση που η υποστήριξη παρέχεται σε επενδύσεις για να επιτευχθεί η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από δραστηριότητες που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι της οδηγίας 2003/87/EΚ, κατάλογο των πράξεων που πρόκειται να υποστηριχθούν και αιτιολόγηση ότι συμβάλλουν στη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία και οδηγούν σε σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, σαφώς κάτω των σχετικών δεικτών αναφοράς που χρησιμοποιούνται για τη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων εκπομπής βάσει της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, και με την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω πράξεις είναι απαραίτητες για την προστασία σημαντικού αριθμού θέσεων εργασίας· |
ι) | συνέργειες και συμπληρωματικότητα με άλλα σχετικά προγράμματα της Ένωσης για την κάλυψη προσδιορισμένων αναπτυξιακών αναγκών· και |
ια) | συνέργειες και συμπληρωματικότητα με προγραμματισμένη στήριξη από τους υπόλοιπους πυλώνες του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης. |
3. Στην κατάρτιση και στην υλοποίηση των εδαφικών σχεδίων δίκαιης μετάβασης συμμετέχουν οι σχετικοί εταίροι σύμφωνα με το άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 και, όπου αρμόζει, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων.
4. Τα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης συνάδουν με τις σχετικές εδαφικές στρατηγικές που αναφέρονται στο άρθρο 29 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 και με τις σχετικές στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης, τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα και τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.
Όταν η επικαιροποίηση ενός εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα βάσει του άρθρου 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 επιβάλλει την αναθεώρηση ενός εδαφικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης, η εν λόγω αναθεώρηση διενεργείται στο πλαίσιο της ενδιάμεσης επανεξέτασης, σύμφωνα με το άρθρο 18 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060.
5. Όταν τα κράτη μέλη προτίθενται να αξιοποιήσουν την στήριξη βάσει των άλλων πυλώνων του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, τα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης τους καθορίζουν τους τομείς και τις θεματικές δραστηριότητες που προβλέπεται να υποστηριχθούν βάσει των εν λόγω πυλώνων.
Άρθρο 12
Δείκτες
1. Χρησιμοποιούνται κοινοί δείκτες εκροών και αποτελεσμάτων όπως ορίζονται στο παράρτημα ΙΙΙ και, όταν αυτό αιτιολογείται δεόντως στο εδαφικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης, ειδικοί για το πρόγραμμα δείκτες εκροών και αποτελεσμάτων, σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α), το άρθρο 22 παράγραφος 3 στοιχείο δ) σημείο ii) και το άρθρο 42 παράγραφος 2 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060.
2. Για τους δείκτες εκροών, οι τιμές βάσης ορίζονται σε μηδέν. Τα ορόσημα που έχουν καθοριστεί για το 2024 και οι στόχοι που έχουν τεθεί για το 2029 είναι σωρευτικά. Από τη στιγμή που θα εγκριθεί από την Επιτροπή η αίτηση τροποποίησης του προγράμματος, η οποία υποβάλλεται σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 οι στόχοι δεν αναθεωρούνται.
3. Όταν μια προτεραιότητα ΤΔΜ παρέχει στήριξη σε δραστηριότητες που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφος 2 στοιχεία ια), ιβ) ή ιγ), τα στοιχεία σχετικά με τους δείκτες για τους συμμετέχοντες διαβιβάζονται μόνον όταν είναι διαθέσιμα όλα τα στοιχεία που αφορούν τον εκάστοτε συμμετέχοντα, τα οποία απαιτούνται βάσει του παραρτήματος ΙΙΙ.
Άρθρο 13
Δημοσιονομικές διορθώσεις
Βασιζόμενη στην εξέταση της τελικής έκθεσης επιδόσεων του προγράμματος, η Επιτροπή μπορεί να προβεί σε δημοσιονομικές διορθώσεις, σύμφωνα με το άρθρο 104 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, όταν έχει επιτευχθεί λιγότερο από το 65 % του στόχου που έχει τεθεί για έναν ή περισσότερους δείκτες εκροών.
Οι δημοσιονομικές διορθώσεις είναι ανάλογες των επιτευγμάτων και δεν εφαρμόζονται όταν η αποτυχία επίτευξης στόχων οφείλεται στον αντίκτυπο κοινωνικοοικονομικών ή περιβαλλοντικών παραγόντων, σε σημαντικές αλλαγές των οικονομικών ή περιβαλλοντικών συνθηκών στο οικείο κράτος μέλος ή σε λόγους ανωτέρας βίας που επηρεάζουν σοβαρά την υλοποίηση των σχετικών προτεραιοτήτων.
Άρθρο 14
Επανεξέταση
Έως τις 30 Ιουνίου 2025, η Επιτροπή επανεξετάζει την υλοποίηση του ΤΔΜ σε ό,τι αφορά τον ειδικό στόχο που ορίζεται στο άρθρο 2, λαμβάνοντας υπόψη πιθανές αλλαγές στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/852 και στους κλιματικούς στόχους της Ένωσης που ορίζονται σε κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί του πλαισίου για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητος και περί τροποποιήσεως των κανονισμών (EΚ) αριθ. 401/2009 και (EΕ) 2018/1999 («ευρωπαϊκή νομοθεσία περί κλίματος»), και την εξέλιξη της εφαρμογής του επενδυτικού σχεδίου για μια βιώσιμη Ευρώπη. Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, η οποία μπορεί να συνοδεύεται από νομοθετικές προτάσεις.
Άρθρο 15
Έναρξη ισχύος
Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσιεύσεως του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.
Βρυξέλλες, 24 Ιουνίου 2021.
Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Ο Πρόεδρος
D. M. SASSOLI
Για το Συμβούλιο
Η Πρόεδρος
A. P. ZACARIAS
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I
ΚΟΝΔΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ
| Κονδύλια από το Μέσο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης | Κονδύλια από τους πόρους του ΠΔΠ | Συνολικά κονδύλια | Μερίδιο των κρατών μελών επί του συνόλου |
Βέλγιο | 95 | 71 | 166 | 0,95 % |
Βουλγαρία | 673 | 505 | 1 178 | 6,73 % |
Τσεχία | 853 | 640 | 1 493 | 8,53 % |
Δανία | 46 | 35 | 81 | 0,46 % |
Γερμανία | 1 288 | 966 | 2 254 | 12,88 % |
Εσθονία | 184 | 138 | 322 | 1,84 % |
Ιρλανδία | 44 | 33 | 77 | 0,44 % |
Ελλάδα | 431 | 324 | 755 | 4,31 % |
Ισπανία | 452 | 339 | 790 | 4,52 % |
Γαλλία | 535 | 402 | 937 | 5,35 % |
Κροατία | 97 | 72 | 169 | 0,97 % |
Ιταλία | 535 | 401 | 937 | 5,35 % |
Κύπρος | 53 | 39 | 92 | 0,53 % |
Λετονία | 100 | 75 | 174 | 1,00 % |
Λιθουανία | 142 | 107 | 249 | 1,42 % |
Λουξεμβούργο | 5 | 4 | 8 | 0,05 % |
Ουγγαρία | 136 | 102 | 237 | 1,36 % |
Μάλτα | 12 | 9 | 21 | 0,12 % |
Κάτω Χώρες | 324 | 243 | 567 | 3,24 % |
Αυστρία | 71 | 53 | 124 | 0,71 % |
Πολωνία | 2 000 | 1 500 | 3 500 | 20,00 % |
Πορτογαλία | 116 | 87 | 204 | 1,16 % |
Ρουμανία | 1 112 | 834 | 1 947 | 11,12 % |
Σλοβενία | 134 | 101 | 235 | 1,34 % |
Σλοβακία | 239 | 179 | 418 | 2,39 % |
Φινλανδία | 242 | 182 | 424 | 2,42 % |
Σουηδία | 81 | 61 | 142 | 0,81 % |
ΕΕ 27 | 10 000 | 7 500 | 17 500 | 100,00 % |
Κονδύλια σε εκατομμύρια EUR, σε τιμές 2018 και πριν από τις μειώσεις για τεχνική βοήθεια και διοικητικές δαπάνες (τα σύνολα ενδέχεται να μην συμφωνούν λόγω στρογγυλοποίησης προς τα πάνω ή προς τα κάτω).
Δημοσιεύτηκε στο pelazkarabo.blogspot.com
